Polskie wyspy na Pomorzu Zachodnim – nie tylko Wolin i Uznam!

Pomorze Zachodnie to raj dla miłośników wysp. Warto zwiedzić nie tylko te największe i najbardziej znane, czyli Wolin i Uznam, ale też kilkadziesiąt mniejszych wysp i wysepek malowniczo rozrzuconych na wodach Bałtyku.

Wolin

Najbardziej znana wyspa Pomorza Zachodniego. Na powierzchni 265 kilometrów kwadratowych rozciągają się wspaniałe lasy (w tym Woliński Park Narodowy) i tereny bagniste, urozmaicone nielicznymi wzgórzami morenowymi, z których najwyższe, Grzywacz, ma 116 metrów nad poziomem morza. Wyspa fascynuje swoją przeszłością. W IX wieku przebiegał tamtędy jeden z głównych szlaków handlowych, a wolińskie grody zaliczano do najbogatszych w ówczesnej Europie. To z tego powodu Wolin często był nawiedzany przez poszukiwaczy skarbów. Dziś słynie ze znanych nadmorskich kąpielisk takich, jak Międzyzdroje, Międzywodzie, Świnoujście, Wisełka i przepięknych klifów. Odwiedzając wyspę warto zapoznać się z jej historią i zobaczyć skanseny Słowian i Wikingów. To tu odbywa się Festiwal Wikingów, który co roku przyciąga tysiące miłośników kultury wczesnego średniowiecza z całego świata. Koniecznie trzeba odwiedzić muzeum regionalne przedstawiające dzieje wyspy od 4500 roku przed naszą erą do współczesności. Nie można pominąć ratusza, kościoła świętego Mikołaja, trójgłowej rzeźby i latarni morskiej w Świnoujściu, z której roztacza się piękny widok na miasto i morze. Wśród innych atrakcji turystycznych warto wspomnieć jeziora: Wicko i Turkusowe. Pierwsze to doskonałe miejsce do żeglowania. Drugie – zachwyca kolorem wody. Można wdrapać się na wzgórza: Gosań lub Zielonka, a w Kołczewie zagrać w golfa na 27-dołkowym polu golfowym. Pasjonaci militariów powinni zobaczyć muzeum broni niemieckiej z II wojny światowej. Ciekawostką jest prywatna stocznia im. Niedamira wykonująca repliki słowiańskich łodzi.

Uznam

Największa wyspa Pomorza Zachodniego o powierzchni 445 kilometrów kwadratowych, z czego po stronie polskiej znajduje się jedynie kilkadziesiąt km2 należących do miasta Świnoujście. Nazywana jest Wyspą Słońca, ponieważ jest jednym z najbardziej nasłonecznionych miejsc w Niemczech. Słynie z przepięknych, wielokilometrowych piaszczystych plaż. Po stronie niemieckiej znajduje się Park Natury składający się z 9 rezerwatów z niezliczonymi jeziorami i jeziorkami. To siedliska ptactwa wodnego. Na wydmach, torfowiskach i słonych łąkach można obserwować kolonie mewy śmieszki i rybitwy zwyczajnej. Niemiecka część wyspy jest także niezwykle piękna pod względem architektonicznym. Główny kurort to miasteczko Ahlbeck. Wzdłuż nadmorskich promenad ciągną się urokliwe domki w kolorze biało – niebieskim, z prostokątnymi oknami, strzelistymi wieżyczkami i charakterystycznymi dachami. Będąc w mieście z pewnością warto zobaczyć molo. Jego ciekawa konstrukcja prowadzi w głąb morza na długość 280 metrów. Inne miejscowości uzdrowiskowe, do których możecie pojechać to Heringsdorf oraz Bansin. Uznamską kulinarną specjalnością są wędzone ryby: przede wszystkim śledzie, ale także sandacze i flądry. Serwowane w bułce lub z w sałatce z dodatkiem warzyw smakują doskonale. Liczne wędzarnie pięknie urozmaicają wyspiarski krajobraz Uznamu. Łagodny klimat i dostęp do wód solankowych pomaga w leczeniu chorób układu oddechowego i krążeniowego, a także alergii.

Karsibór

Wyspa o powierzchni 14 kilometrów kwadratowych powstała pod koniec XIX wieku w wyniku utworzenia Kanału Piastowskiego. Jej nazwa pochodzi to zbitka słów „karsi” (w dialekcie zachodniopomorskim oznaczającym lewy) i „bór”, czyli dosłownie bór po lewej stronie. Faktycznie wyspa w części porośnięta jest lasem. Znajduje się tam także rezerwat przyrody „Karsiborskie Paprocie”, rozległe trzcinowiska i podmokłe łąki. Przez wyspę prowadzą turystyczne szlaki piesze i rowerowe. Największą atrakcją przyrodniczą jest rezerwat Karsiborska Kępa, gdzie można obserwować rzadkie gatunki ptaków, w tym wodniczkę, ale warto także zobaczyć stary poniemiecki cmentarz ewangelicki oraz XIX-wieczne kamienne falochrony. To tu znajduje się najstarszy kościół w Świnoujściu. Świątynia pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny pochodzi z XV wieku i może poszczycić się pięknym gotyckim ołtarzem i barokową amboną. Pod sklepieniem zawieszona została karawela „Kolumbia”, która przypomina, że kościół zbudowano na starym, bałtyckim szlaku handlowym. Miłośnicy militariów zainteresuje fakt, że to na wyspie Karsibór znajdował się basen u-bootów, słynnych hitlerowskich okrętów podwodnych.

Bezludne wyspy Wstecznej Delty Świny

Prawdziwą perełką Pomorza Zachodniego jest unikatowy archipelag wysp i wysepek o łącznej powierzchni ponad 3650 hektarów, który tworzą bezludne, zamieszkałe jedynie przez ptaki, bagniste wyspy porośnięte szuwarami i słonymi łąkami takie, jak: Karsiborska Kępa, Bielawki, Wielki Krzek, Wydrza Kępa, Koński Smug, Ostrówek, Wola Kępa, Warnie Kępy, Wołcza Kępa, Lądko, Wiszowa Kępa, Trzcinice,  Świńskie Kępy, Wielki Krzek. Wyspy są częścią Wolińskiego Parku Narodowego. To lęgowisko i naturalne siedlisko dla blisko 200 rzadkich gatunków ptaków takich, jak wodniczki, tracze, dzikie kaczki, bąki, derkacze, bieliki, błotniaki, kanie, mewy, rybitwy. W czasie przelotów można tu obserwować wielotysięczne stada gęsi i kaczek. To raj dla ornitologów. Wiatry wiejące od morza powodują wlewanie się słonych wód Bałtyku do słodkowodnej rzeki Świny oraz zasolenie gleby. Dzięki temu na wyspach bardzo dobrze rozwijają się tzw. halofity, czyli rośliny słonolubne takie, jak: babka pierzasta, świbka morska, mlecznik nadmorski, czosnek kątowaty, muchotrzew solniskowy, aster solny. Archipelag ma około 3000 lat i powstał w wyniku osadzania się piasku, mułu i torfu w efekcie przemieszczania się wody podczas silnych sztormów. Żeby zobaczyć unikalne rozlewiska wyspy najlepiej wybrać się na rejs kanałami delty. Można wypożyczyć kajak i pływać między wyspami specjalnie utworzonym szlakiem kajakowym. To najlepszy sposób na obcowanie z bliska z dziką przyrodą.

Chełminek

Jedyna sztuczna wyspa Pomorza Zachodniego, która powstała w 1889 roku na mieliźnie wytworzonej w efekcie prac nad pogłębianiem toru wodnego Szczecin – Świnoujście. Wyspa jest niewielka, zajmuje zaledwie 10 hektarów i wznosi się na wysokość 1,7 metra nad poziom morza. Jej powierzchnię porastają piękne olsowe lasy, szuwary i paprocie. Nazwa Chełminek pochodzi od słowa „chełm”, czyli wzniesienie. To ważny punkt orientacyjny dla statków i jachtów, oznaczony dwiema latarniami morskimi, które świecą na czerwono. Jedna z nich znajduje się na północnej, druga na południowej ostrodze wyspy. Dlatego żeglarze często nazywają Chełminek Wyspą Nawigacyjną lub Jasnym Chełmem. Obecnie wyspa jest niezamieszkana. Znajdują się na niej jedynie niewielka przystań, dawny, opuszczony dom latarników oraz pozostałości bunkrów i magazynów z czasów II wojny światowej. Przeszłość wojenna jest nierozwiązaną zagadką. Podobno była tu baza tajnej broni hitlerowców. Niektórzy twierdzą, że Chełminek był miejscem stacjonowania i szkolenia niemieckich komandosów. Nie ma jednak jednoznacznego potwierdzenia tych faktów. Dziś wyspa jest enklawą dzikiej przyrody z naturalnymi siedliskami kormoranów. Tysiące osobników tego gatunku żyje tu od maja do października. Na wyspę można dostać się jedynie statkiem. Najbliżej jest z mariny w Trzebieży.

Wyspa Chrząszczewska

Ta niewielka wyspa o powierzchni 10 kilometrów kwadratowych położona jest niedaleko Kamienia Pomorskiego. Ze stałym lądem łączy ją pomost, a otaczają wody Zalewu Kamieńskiego, zatoki Promna i Cicha oraz cieśnina Dziwna. Na wyspie położone są jedynie trzy wsie: Chrząszczewo, Chrząszczewko i Buniewice. Najwyższe wzniesienie wyspy – Wyżawa – ma wysokość ponad 26 metrów nad poziomem morza. Jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych wyspy jest Głaz Królewski. Można tu też zobaczyć pozostałości megalitycznych kurhanów na Wyżawie oraz stare szyby naftowe. Jednak najważniejszym atutem wyspy jest czyste powietrze, spokój, cisza i nieskażona przyroda. To idealne miejsce dla tych osób, które lubią odpoczywać na uboczu, z dala od głównych szlaków turystycznych. Wyspa jest prawdziwym rajem dla miłośników wędkarstwa i obserwatorów ptaków wodnych. To tutaj odpoczywają ptaki migrujące takie, jak: łyski, nurogęsi, krzyżówki, gęgawy, świstuny, łabędzie nieme, a nawet kormorany. Miejsce objęte jest specjalnym programem ochrony siedlisk ptactwa wodnego. Znajdują się tu łąki szuwarowe, torfowiska, a także unikatowe siedliska przyrodnicze, w tym solniska nadbałtyckie, czyli bagienne obszary charakteryzujące się znacznym stopniem zasolenia, porośnięte tzw. roślinnością halofilną. Solniska powstają w wyniku cofania się w głąb lądu słonej wody morskiej. Ich powierzchnia na Wyspie Chrząszczewskiej znacznie zmalała, ale od 2007 roku w wyniku stopniowej regeneracji bardzo powoli odradza się.

Rozlewiska Zalewu Kamieńskiego - punkt widokowy Lubin