Kościół św. Mikołaja, znany także jako kościół na wzgórzu, to ważny zabytek znajdujący się w Kamieniu Pomorskim. Zgodnie z niemiecką nazwą, Bergkirche, miejsce to jest usytuowane na wzniesieniu zwanym Żalnik.
Obiekt ten pełni funkcję kościoła filialnego, co czyni go znaczącym elementem lokalnej historii oraz architektury. Jego historia jest ściśle związana z regionem, a unikatowe położenie dodaje mu uroku.
Historia
Pierwotna budowla została wzniesiona z cegły oraz kamieni narzutowych w XIV wieku, położona na wzgórzu zwanym Żalnik. Na początku pełniła rolę kaplicy cmentarnej oraz szpitalnej, a opiekę nad nią sprawował wikariusz katedry św. Jana Chrzciciela. W miarę upływu czasu, w późnym średniowieczu, kościółek stał się filiałem parafii kamieńskiej, świadcząc duchową opiekę dla ludności zamieszkującej przedmieścia miasta, w tym rybaków, żeglarzy, chłopów oraz Słowian, którzy nie brali udziału w nabożeństwach odbywających się w katedrze, zarezerwowanych dla pomorskiej szlachty i kamieńskich mieszczan.
Od XVI wieku obiekt ten stał się miejscem przeprowadzania luterańskich nabożeństw. W tym samym stuleciu kościół przeszedł znaczną rozbudowę. Do pierwotnej konstrukcji dodano wieżę, kruchtę oraz zakrystię, co wzbogaciło architekturę i funkcjonalność świątyni.
Po zakończeniu II wojny światowej kościół został zamknięty. W 1960 roku nastąpiła jego renowacja i adaptacja budynku na muzeum regionalne. W końcu, w 1994 roku, świątynia powróciła do użytku religijnego jako rzymskokatolicki kościół filialny parafii katedralnej. Poświęcenie miało miejsce 1 maja 1994 roku.
Opis
Świątynia położona jest w otoczeniu drzew, w sercu parku miejskiego, na wzniesieniu. Budowla ma charakter orientowanego, halowego kościoła, którego plan przybiera prostokątny kształt, wzbogacony o eliptyczne prezbiterium oraz apsydę umiejscowioną od wschodu. Od strony zachodniej dominuje wieża, pokryta dachem hełmowym, wspierana przez cztery solidne skarpy, które są zabudowane ściankami i podzielone na różne kondygnacje.
Hełm dzwonnicy, pokryty drewnianą dachówką, przypomina rybią łuskę, co nadaje budowli wyjątkowy charakter. Dolna kondygnacja wieży jest otwarta na wszystkie cztery strony dzięki półokrągłym arkadom, a w jej centralnej części można dostrzec dekorację maswerkową, z oknami szczelinowymi u jej szczytu. Wejście do kościoła prowadzi przez portal wyposażony w ostrołukową archiwoltę.
Elewacje ścian oraz wieża są wykonane z cegły, z niewielkim dodatkiem kamienia narzutowego, co podkreśla ich surowy, ale elegancki wygląd. Wnętrze świątyni zachowało prostotę, dominującą w nowoczesnym podejściu architektonicznym. W półokrągłym prezbiterium na środku znajduje się obraz św. Mikołaja w biskupich szatach, trzymającego pastorał. Po lewej stronie umieszczono obraz Jezusa Miłosiernego, zaś po prawej widnieje figura Matki Boskiej Róży Mistycznej.
Po wojnie w 1945 roku, wyposażenie świątyni zostało rozproszone po jej zamknięciu i przekształceniu w muzeum. Cześć z zachowanych figur można obecnie zobaczyć w katedrze w Kamieniu Pomorskim.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 13.05.2010 r.]
- a b c d e f g h i j k l m Matysiak 2012, s. 17.
- a b Klasik 1997, s. 23.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kamieniu Pomorskim | Konkatedra św. Jana Chrzciciela w Kamieniu PomorskimOceń: Kościół św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim